Lạng Sơn là tỉnh đầu tiên trong cả nước xây dựng nền tảng cửa khẩu số tại hai cửa khẩu Hữu Nghị và cửa khẩu Tân Thanh. Mục tiêu của kế hoạch triển khai thí điểm chuyển đổi số tổng thể và toàn diện ở hai cửa khẩu này là tự động hóa quy trình thông quan, giảm thời gian cho doanh nghiệp có phương tiện xuất nhập cảnh, hàng hóa xuất nhập khẩu.
Ủy ban nhân dân tỉnh Lạng Sơn giao Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh chủ trì, phối hợp với Ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn và các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức triển khai kế hoạch này, nhằm mục đích tăng cường công tác quản lý, giám sát của các cơ quan nhà nước; tạo kênh thông tin, kết nối đa chiều giữa cơ quan nhà nước với doanh nghiệp trong và ngoài nước tham gia hoạt động xuất nhập khẩu.
Công khai, minh bạch trong hoạt động quản lý tại cửa khẩu, phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành của các cấp lãnh đạo, cải cách hành chính, phục vụ người dân và doanh nghiệp tham gia hoạt động xuất nhập khẩu tốt hơn.
Cùng với đó, thay đổi quy trình để tăng cường khả năng tự động hóa, giảm thiểu các tác động của con người trong các hoạt động tại cửa khẩu; ứng dụng công nghệ số trong quản lý tổng thể và toàn diện hoạt động tại khu vực cửa khẩu. Sử dụng một hệ thống nền tảng số duy nhất có độ ổn định cao, đồng thời phải đảm bảo an toàn thông tin, phát triển, cung cấp dịch vụ số cho các doanh nghiệp dựa trên nền tảng cửa khẩu số.
Theo kế hoạch, trước nhất, sẽ tiến hành khảo sát hiện trạng hạ tầng viễn thông, công nghệ thông tin, cơ sở dữ liệu của các cơ quan, đơn vị liên quan tại các cửa khẩu Hữu Nghị, Tân Thanh; đồng thời, khảo sát quy trình nghiệp vụ, xác định những yêu cầu chức năng, tổng hợp dữ liệu, xây dựng quy trình mới để chuyển đổi số toàn diện khu vực cửa khẩu.
Trên cơ sở đó, phương án tổng thể chuyển đổi số cửa khẩu sẽ được lựa chọn, với các giải pháp như: xác định, chuẩn bị cơ sở hạ tầng công nghệ số; sử dụng giải pháp nền tảng công nghệ điện toán đám mây (Cloud); dữ liệu lớn (Bigdata); trí tuệ nhân tạo (AI) để sẵn sàng cài đặt hệ thống phần mềm lõi AI phục vụ nhận diện biển số phương tiện; triển khai tích hợp bản đồ số để theo dõi, điều khiển phương tiện; kết nối dữ liệu camera từ phòng cảnh sát giao thông, công an tỉnh, công an thành phố Lạng Sơn về hệ thống phần mềm lõi.
Bên cạnh đó, xây dựng giải pháp nền tảng dữ liệu số: Dữ liệu kiểm soát hàng hóa xuất nhập khẩu; dữ liệu thu phí sử dụng hạ tầng; dữ liệu phương tiện xuất nhập khẩu; dữ liệu hàng hóa xuất nhập khẩu; dữ liệu doanh nghiệp xuất nhập khẩu; dữ liệu cấp biển số xe tạm; dữ liệu đăng xuất nhập cảnh đối với người điều khiển phương tiện và nhân viên phương tiện cho bộ đội biên phòng.
Đồng thời, kết nối, liên thông dữ liệu qua nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu (LGSP); nền tảng thanh toán trực tuyến; nền tảng kho dữ liệu dùng chung; nền tảng dữ liệu mở. Xây dựng nền tảng ứng dụng số: ứng dụng số nghiệp vụ thu phí; ứng dụng số giám sát theo dõi phương tiện xuất nhập khẩu; ứng dụng số hỗ trợ kiểm soát hàng hóa; ứng dụng số tương tác cơ quan nhà nước - doanh nghiệp.
VNPT được Ủy ban nhân dân tỉnh Lạng Sơn chọn là đơn vị thực hiện kế này. Việc khảo sát, xây dựng quy trình, thiết kế nền tảng cửa khẩu số, cài đặt, kiểm thử, tập huấn hướng dẫn sử dụng được thực hiện trong từ tháng 7 đến tháng 8/2021. Giai đoạn thí điểm sử dụng sẽ kéo dài trong 6 tháng tính từ ngày khai trương vào tháng 8/2021.
Tập đoàn VNPT chi trả toàn bộ chi phí đầu tư cho xây dựng, phát triển và triển khai nền tảng cửa khẩu số, bao gồm trang thiết bị công nghệ, nền tảng cửa khẩu số, camera, đường truyền… trong giai đoạn thí điểm.
Sau khi Lạng Sơn hoàn thành giai đoạn thí điểm chuyển đổi số các cửa khẩu Hữu Nghị và Tân Thanh, mô hình nền tảng cửa khẩu số của địa phương này có thể được xem xét để nhân rộng áp dụng với cửa khẩu ở các địa phương khác trong cả nước.
Với lợi thế là địa phương có các cửa khẩu quốc tế thông thương với thị trường lớn nhất thế giới, chính quyền tỉnh Lạng Sơn đã lựa chọn lĩnh vực hải quan là khâu đột phá trong chuyển đổi số. Thực hiện thành công trong lĩnh vực này, sẽ là tiền đề để Lạng Sơn triển khai và thực hiện thành công việc xây dựng chính quyền số trong các lĩnh vực khác.